ویژگی های فیزیکی- شیمیایی خاک و کارایی استفاده از زمین در نظام های کشت مخلوط جو- نخود

به­منظور بررسی اثرات الگوهای مختلف کشت بر برخی­ ویژگی­های فیزیکی- شیمیایی خاک  و کارایی استفاده از زمین آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی­سینای همدان اجرا شد. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و ده تیمار بود. کشت خالص نخود (p1)، کشت خالص جو (p2) و الگوهای کشت مخلوط با تراکم 100% جو + تراکم 100% نخود (p3)، 75% جو + 100% نخود (p4)، 50% جو+ 100% نخود (p5)، 25% جو + 100% نخود (p6)، 75% جو + 25% نخود (p7)، 50% جو + 50% نخود (p8)، 25% جو + 75% نخود (p9) به­همراه تیمار شاهد بدون کشت (p10) تیمارهای آزمایشی بودند. ویژگی های خاک مثل ph، ec، چگالی ظاهری، ماده آلی، نیتروژن کل و درصد خاکدانه پایدار و کارایی استفاده از زمین (lue) و عملکرد کل نظام ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تمامی ویژگی ها به­طور معنی داری تحت تأثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفتند. بیشترین خاکدانه پایدار (45/3%) در تیمار p5 حاصل شد که در مقایسه با تیمار شاهد (p10) 70% بیشتر بود. بیشترین ماده آلی (50/2%) و نیتروژن خاک (44/0%) نیز به ترتیب در تیمارهای p5 و p1 به دست آمد. تیمار p3 دارای بالاترین عملکرد کل بود و با تیمارهای p1 (کشت خالص نخود) و p2 (کشت خالص جو) اختلاف معنی­دار داشت. افزون بر این، در کلیه تیمارهای کشت مخلوط شاخص lue بالاتر از یک بود و تیمارp3  بیشترین میزان lue را به خود اختصاص داد. در کل، کشت مخلوط افزایشی 50% جو + 100% نخود ویژگی­های فیزیکی- شیمیایی خاک را بهبود بخشید و کارایی استفاده از زمین را افزایش داد.